Rug- en bekkenklachten Complicaties

Rugklachten en/of bekkenklachten tijdens de zwangerschap

De bouw van het bekken

Het bekken bestaat uit een ring, die gevormd wordt door drie botstukken; de darmbeenderen (A) en (B) en het heiligbeen (C). Het heiligbeen is tevens het onderste deel van de wervelkolom.

De verbinding tussen de drie botstukken vormen drie gewrichten: twee aan beide zijden van het heiligbeen (SI-gewrichten, nrs. 1 en 2) en één middenvoor (de symphyse, nr. 3).

Plaats en functie van het bekken

Het bekken en daarmee de bekkengewrichten (met name de SI-gewrichten) nemen in het lichaam een belangrijke plaats in. Het bekken vormt de verbinding tussen de benen en de romp. Krachten van de benen moeten via het bekken goed overgebracht worden naar de romp en terug. Om deze krachten te kunnen leiden moeten de SI-gewrichten stabiel zijn, niet te beweeglijk. Dat wil zeggen dat er bij belasting niet te grote bewegingen in het gewricht mogen optreden. Het gewricht moet kunnen fungeren als schokdemper. Aangezien de SI-gewrichten zich op een plaats bevinden waar veel krachten uitgeoefend worden, zijn de bouw van het gewricht, de banden en de kapsels van het gewricht en de spieren die het gewricht moeten steunen, goed aangepast aan deze functie.

Tijdens de zwangerschap verweken de banden van het bekken, waardoor het bekken minder stevig, minder “stabiel”wordt. Deze verweking is noodzakelijk omdat de baby tijdens de geboorte de bekkenring moet passeren. Deze verweking is dus een heel natuurlijk verschijnsel dat bij elke zwangere optreedt!! Soms echter veroorzaakt dit klachten, omdat deze verweking dan asymmetrisch optreedt).

Bij een verkeerde stand van het bekken, of bij pijn/vermoeidheid kunnen de spieren rondom het bekken, door een “afgenomen regelsysteem”, het bekken minder goed stabiliseren. De gespecialiseerd fysiotherapeut kan bij jou onderzoeken of de bekkengewrichten “goed staan” en zo nodig de stand van de gewrichten corrigeren  en gerichte oefeningen meegeven.

Vaak reageren zwangere vrouwen op deze verminderde stabiliteit door andere spieren rondom het bekken en lage rug meer aan te spannen (te compenseren). Zowel de buikspieren als de bekkenbodemspieren worden hierbij vaak overbelast. Door deze spieren te veel te gebruiken kunnen weer andere klachten ontstaan zoals urineverlies, maar ook pijn in het bekkenbodemgebied, bijvoorbeeld stuitpijn.

De fysiotherapeut kan jou daarbij helpen (door jou) de  juiste spieren zo efficiënt mogelijk te leren gebruiken.

Belasting en belastbaarheid

Bij zwangere vrouwen is de belastbaarheid van het bekken verminderd. Het bekken kan minder belast worden dan voor de zwangerschap, terwijl de belasting op het bekken groter wordt:  de zwangerschap en de baby.

Bij vrouwen met klachten, die veroorzaakt worden door deze instabiliteit, wordt er een relatie verondersteld tussen deze klachten en de verlaagde belastbaarheid van het bekken. Belasting en belastbaarheid moeten met elkaar in evenwicht  zijn. 

U kunt zelf al veel doen

• Houd rekening met de verminderde belastbaarheid van het bekken. Neem wat meer rustpauzes en beperk de zwaardere huishoudelijke en verzorgende werkzaamheden.
• Wilt u uw bekken rust geven, ga dan liggen: zitten is niet genoeg.
• Probeer, wanneer het traplopen klachten geeft, het traplopen te beperken.
• Probeer (tijdelijk) kortere werkdagen te maken.
• Blijf wel in beweging, maar rust op tijd:  voordat er klachten optreden of bestaande klachten erger worden. Las meerdere keren per dag een pauze van ongeveer 15 minuten in. Vuistregel hierbij is dat uw klachten na 15 minuten verdwenen moeten zijn. Liever enkele korte periodes van activiteit dan te veel hooi op de vork nemen en na een uur nog niet hersteld zijn.
• Houdt u uw (spier) conditie op peil door zo goed mogelijk te blijven bewegen / sporten met de juiste begeleiding!

Wat is belangrijk om te weten

• Als u klachten in het bekkengebied heeft, hoeft dat nog niet te betekenen dat er iets onherstelbaar beschadigd is, of gebroken. Met de juiste hulp kunt u goed van uw klachten af komen. Grote druk of stress kan ook erg nadelig werken op de bekkenpijnklachten. Ze kunnen de klachten vergroten of in stand houden.
• Wanneer er  klachten optreden is het raadzaam hulp te zoeken bij een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in het behandelen van patiënten met bekkenpijn.
• Verantwoord leren omgaan met de verminderde belastbaarheid van het bekken en goed bewegen zijn daarbij belangrijk.
• Als het even mogelijk is, en dat is gelukkig meestal het geval, probeert de gespecialiseerde fysiotherapeut ook de conditie te verbeteren.
• In sommige gevallen kan de fysiotherapeut een bekkenband aanmeten. Hiermee kan het bekken tijdelijk ondersteund en ontlast worden.
• Heeft u ook bekkenbodemklachten zoals urineverlies, dan zal de gespecialiseerde fysiotherapeut u leren deze spieren beter te gebruiken. Vaak is er dan een overactiviteit van de bekkenbodemspieren.

Om meer te weten over wat je na de bevalling kan doen voor een goed herstel van de bekkenbodem is deze folder verschenen.